Theater Template

Κόκκαλο

Μια παράσταση για τη ζωή και το έργο του Αντονέν Αρτώ

Κόκκαλο

Ο Αρτώ. Αυτός είναι το επείγον περιστατικό.

Αυτός απέσπασε τη λογοτεχνία από την αστυνομία, το θέατρο από την ιατρική.

Κάτω από τον ήλιο των βασανιστηρίων που φωτίζει

όλες τις ηπείρους αυτού του πλανήτη, ανθίζουν τα κείμενά του.

Κάποτε θα διαβαστούν πάνω στα ερείπια της Ευρώπης.

Και τότε θα γίνουν κλασικά.

 

Χάινερ Μύλλερ

 

Η σκηνοθέτις Ιόλη Ανδρεάδη παρουσιάζει στο Υπόγειο του Θέατρου Τέχνης την παράσταση «ΚΟΚΚΑΛΟ», μια σπαρακτική ροκ τελετουργία για τη ζωή και το έργο του μεγαλύτερου διανοητή και καλλιτέχνη του σύγχρονου θεάτρου. Ο ρηξικέλευθος και μοναδικός Αντονέν Αρτώ, αυτό το «επείγον περιστατικό» της ζωής και της τέχνης όπως θα τον χαρακτηρίσει ο Χάινερ Μύλλερ, επιστρέφει στη σκηνή για τελευταία φορά, δίνοντας το σόου της ζωής του. Ο Γεράσιμος Γεννατάς παθιασμένος, εμπνευσμένος, θλιμμένος και ερωτευμένος παντομίμος κλόουν ενσαρκώνει τον σπουδαίο Γάλλο, έχοντας ως κύρια μέσα τη φωνή και το σώμα, και με τη ζωντανή συμβολή του μουσικού-περφόρμερ Γιώργου Παλαμιώτη, οδηγούν τον θεατή σε μια βαθιά προσωπική κάθαρση, από το σκοτάδι του πόνου, της αδικίας και της υποκρισίας, προς το καθαρό και λυτρωτικό φως. Εκεί όπου βασιλεύει ο Μέγας Νόμος της Καρδιάς.

 

Η ιστορία

Παρίσι 1935. Ο Αντονέν Αρτώ επινοεί μια εντελώς νέα θεατρική φόρμα, το «Θέατρο της Σκληρότητας», και για να τη βάλει σε εφαρμογή δημιουργεί την παράσταση «Οι Τσέντσι» – μία πεντάπρακτη τραγωδία, για τον ξακουστό, αιμοδιψή και αιμομίκτη κόμη της Ρώμης, που βρέθηκε δολοφονημένος, μ’ ένα στιλέτο στο μάτι, από την ανήλικη κόρη του. Το έργο κάνει πρεμιέρα τον Μάιο της ίδιας χρονιάς, στο θέατρο Folies Wagram, και παρά τις προσδοκίες αποτυγχάνει παταγωδώς. Ο Αρτώ αποφασίζει πως δεν θα σκηνοθετήσει ξανά ποτέ, ταξιδεύει ασταμάτητα αναζητώντας τη λύτρωση και στο τέλος συλλαμβάνεται για αλητεία. Το 1938 χαρακτηρίζεται επισήμως ως «παράφρων» και οδηγείται δια της βίας στο ψυχιατρείο, στο οποίο θα παραμείνει έγκλειστος για εννέα χρόνια. Την τελευταία μόνο χρονιά θα υποβληθεί σε περισσότερα από 51 ηλεκτροσόκ. Εκεί αποκτά την εμμονή ότι έρχονται στον ύπνο του και του δηλητηριάζουν τα όνειρα κάνοντας μάγια, εκεί πέφτει σε κώμα και ευτυχώς ξύπνα την ώρα που τον οδηγούν στο νεκροτομείο, εκεί ο ξακουστός ψυχαναλυτής και ψυχίατρος Ζακ Λακάν θα θριαμβολογήσει πως «επιτέλους ο κύριος Αρτώ θεραπεύτηκε και δεν θα χρειαστεί να ξαναγράψει τίποτα πια».

Το 1946 και λίγο πριν τον θάνατό του, αποκτά ξανά ελευθερία κινήσεων, έχοντας υποστεί ωστόσο ανεπανόρθωτες βλάβες από τις επίσημες θεραπευτικές μεθόδους. Οι «Φίλοι του Αντονέν Αρτώ» οργανώνουν μια ειδική βραδιά αφιερωμένη στο έργο του στο Θέατρο «Σάρα Μπερνάρ», αλλά η είσοδος στον ίδιο απαγορεύεται, εξαιτίας του φόβου που προκαλεί η εξασθενημένη του φιγούρα και η πιθανότητα ενός ακόμα θηριώδους ξεσπάσματος, όπως αυτά που συνήθιζε ενώπιων ακροατηρίου και από τα οποία ηρεμούσε μόνο εάν τον φιλούσε ένας φίλος του στο μέτωπο.. Ο άνθρωπος τον οποίο συγκεντρώθηκαν για να τιμήσουν στέκεται μόνος έξω από τις κλειστές πόρτες, ενώ σύσσωμη η καλή κοινωνία των Παρισίων απολαμβάνει τις αναγνώσεις των κειμένων του.

 

 

Η παράσταση

Απογοητευμένος από αυτό το περιστατικό, ο Αρτώ αρνείται την ελευθερία του και επιστρέφει οικειοθελώς στο κελί του, αποφασίζοντας να ξυπνήσει τα εκφραστικά του μέσα για να μεταμορφωθεί ο ίδιος στον πιο βιρτουόζο περφόρμερ και να δώσει ένα τελευταίο σόλο, μια παράσταση-ξέσπασμα, μπροστά σε ένα κοινό ανυπόκριτο. Ένα κοινό που θα πλάσει με το μυαλό του. Ένα κοινό που γεννήθηκε για να τον αγαπά.

Απομονωμένος στο άσυλο, ο Αρτώ στήνει από την αρχή το παλιό σκηνικό των «αποτυχημένων» Τσέντσι, φέρνει την ψυχή του στο προσκήνιο, την ξεγυμνώνει και την τραγουδά με πάθος και μαεστρία. Σε ένα ονειρικό τοπίο μνήμης και με το ρυθμό της μουσικής, ακολουθεί την κάθοδο μιας βαθιάς και ανείπωτης εξομολόγησης. Καλλιτέχνης, ιδιοφυής, επαναστάτης, αναθεωρητής, ποιητής, δάσκαλος, παραληρηματικός, επιθετικός, επιληπτικός, αυτοκαταστροφικός και βαθιά, πολύ βαθιά ερωτευμένος και ερωτικός, συνθέτει με τρόπο προβοκατόρικο την τελική του ετυμηγορία απέναντι στον σύγχρονο καθωσπρεπισμό, βγάζοντας τη γλώσσα στην κοινωνική υποκρισία και τις επινοημένες αυθεντίες του καιρού μας και επαναφέροντας το «Θέατρο της Σκληρότητας» στη θέση που του ανήκει: μέσα στις φλογισμένες καρδιές των εξεγερμένων.

Με το «ΚΟΚΚΑΛΟ» οι συγγραφείς Ιόλη Ανδρεάδη και Άρης Ασπρούλης, ολοκληρώνουν την προσωπική τους τριλογία πάνω στο έργο του Αντονέν Αρτώ. Έχουν προηγηθεί οι παραστάσεις «Αρτώ / Βαν Γκογκ, avec un pistolet» (Θέατρο Σημείο – 2015, στον ρόλο του Αντονέν Αρτώ ο Ιωάννης Παπαζήσης) και «Οικογένεια Τσέντσι» (Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης – 2016, στο ρόλο του Κόμη Τσέντσι ο Μιλτιάδης Φιορέντζης, Μπαλαντέρ η Ελεάνα Καυκαλά, Βεατρίκη η Μαρία Προϊστάκη). Το αισθητικό περιβάλλον της παράστασης «ΚΟΚΚΑΛΟ», ακολουθώντας τη διαδρομή της ζωής του Αρτώ, τελεί σε απευθείας διάλογο με τα δύο προηγούμενα ανεβάσματα.

 

Σκηνοθεσία: Ιόλη Ανδρεάδη

Κείμενο: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης

Σκηνογραφία: Δήμητρα Λιάκουρα

Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης

Κατασκευές: Γιάννης Νίτσος

Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου

Video Trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος

Οργάνωση Παραγωγής: ΡΕΟΝ / Ορέστης Τάτσης

 

Στον ρόλο του Αντονέν Αρτώ ο Γεράσιμος Γεννατάς.

Ζωντανά επί σκηνής ο μουσικός-περφόρμερ Γιώργος Παλαμιώτης

 

Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείου Πολιτισμού.

Το έργο κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική.

 

Ευχαριστούμε το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

 

 

ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΟΚΚΑΛΛΟ

 

Το “Κόκκαλο” συγκινεί με τη δύναμη και την αμεσότητά του, είναι ένα έργο “γροθιά στο στομάχι”. Είναι ένα έργο που θέτει όλους μας απέναντι. Ο Αντονέν Αρτώ, έτσι όπως τον σκιαγραφούν η Ιόλη Ανδρέαδη και ο Άρης Ασπρούλης στο έργο τους, είναι ένα ανήσυχο πνεύμα γεμάτο παράφορη αγωνία, που αφυπνίζει και πυροδοτεί σκέψεις για τη ζωή και την τέχνη. Το μυθικό αυτό πρόσωπο του θεάτρου, ζωντανεύει μέσα από το παλλόμενο κείμενο τους και αποδίδεται με πάθος από τον Γεράσιμο Γεννατά στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Η σπουδαιότητα του έργου βρίσκεται στο γεγονός ότι είναι απόλυτα ανθρωποκεντρικό, με λεπτομερειακά ψυχογραφημένο χαρακτήρα που όμως με τη συμβολική του διάσταση ηθογραφεί με ένα τρόπο την κοινωνία του χθες, του σήμερα και ίσως του αύριο. Το σκηνικό της Δήμητρας Λιάκουρα, φαντάζει ιδανικό, το ίδιο ο αισθαντικός φωτισμός του Σάκη Μπιρμπίλη και οπωσδήποτε η μουσική του Γιώργου Παλαμιώτη που ερμηνεύεται ζωντανά από τον ίδιο και μελωδεί το ψυχολογικό “τοπίο” του Αρτώ με υφέσεις και μελωδικές εξάρσεις εσωτερικής δύναμης. | Μαρία Κρύου ~ Αθηνόραμα

 

Στον μανιφεστικό σκηνικό χώρο της Δήμητρας Λιάκουρα, η Ιόλη Ανδρεάδη επικοινωνεί απευθείας με τον Αρτώ (και πως αλλιώς να προσεγγίσεις μια τέτοια προσωπικότητα αν δεν την κοιτάξεις στα μάτια), οδηγώντας την παράσταση ιεροτελεστικά με όρους σαμανικής τελετουργίας, μακριά από την αστική αισθητική και αντίληψη. Η παραφροσύνη αποκαλύπτεται ως λανθάνουσα αντίληψη της παραφοράς μέσα από τον ίδιο αποκαλυπτικό λόγο του ήρωα και την trance ατμόσφαιρα. Τα φαλτσαριστά μουσικά μοτίβα του Γιώργου Παλαμιώτη υπαγορεύουν την έκσταση και τον μυστικισμό της, τα φώτα του Σάκη Μπιρμπίλη μεγαλουργούν σε αυτήν την κατεύθυνση, τα κοστούμια του Κωνσταντίνου Κασπίρη αποτυπώνουν τα σκοτάδια. Χρειάζεται θάρρος και θράσος για έναν ηθοποιό να υποδυθεί μια τέτοια προσωπικότητα που κινήθηκε πάντα υπεράνω του μέσου όρου αντίληψης και έκανε τη θεωρία του ζωή και βίωμα. Ο Γεράσιμος Γεννατάς τα έχει και τα δύο. Προσέγγισε τον ρόλο με δέος, αλλά κράτησε αναπνοή και βούτηξε στα βαθιά νερά του, μέσα από την ίδια την ιδιοσυγκρασία του θεατρανθρώπου και φτάνοντας στο κεντρικό κύτταρό του. Βιώνει επί σκηνής την ίδια έκσταση, την σωματοποιεί με την ίδια φρενήρη καταληψία, με παραμορφώσεις σώματος και φωνής, και με ύψιστη θεατρικότητα και ερμηνευτικό γκροτέσκο. ‘Ετσι, ο ηθοποιός, γίνεται το είδωλο όχι μόνο του Αρτώ, αλλά ολόκληρης της θεωρίας του, που συνοψίζεται στο πολύ πικρό και επίκαιρο «ο άνθρωπος δεν διαμαρτύρεται, ενώ υποφέρει». | Κώστας Ζήσης ~ Documento

 

Είδαμε το Κόκκαλο, την παράσταση που βγάζει τη γλώσσα στον σύγχρονο καθωσπρεπισμό. Ένας σκοτεινός και δυστοπικός κόσμος έχει στηθεί στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Το συγγραφικό δίδυμο των Ιόλη Ανδρεάδη- Άρη Ασπρούλη παραδίδει το νέο του ελληνικό θεατρικό έργο με τίτλο “Κόκκαλο”, μια σπαρακτική τελετουργία για τη ζωή και το έργο αυτού του μεγάλου διανοητή και καλλιτέχνη του σύγχρονου θεάτρου. Η μυστηριώδης προσωπικότητα του Αρτώ, η ανθρώπινη πλευρά του είναι φανερό πως τους διεγείρει καλλιτεχνικά και γι΄αυτό τώρα το “όλον” του, όλα όσα δηλαδή τυραννούν το μυαλό του – τα πάθη του, η αρρώστια του, οι απογοητεύσεις του- αλλά και όλα όσα υπερνικά προκειμένου να καταθέσει τον ιδιοφυή λόγο του αποτελούν την πρώτη τους ύλη. Το στοίχημα τους πέτυχε απόλυτα. Το νέο αυτό θεατρικό έργο είναι μεστό και στιβαρό. Διαβάζεται απνευστί, ακόμη και απολύτως αυτόνομα (το βιβλίο κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική) και είναι από τις σπάνιες φορές που ένα ολόκληρο εξομολογητικό σύμπαν παίρνει “σάρκα κι οστά” με έναν σχεδόν αυτόματο μηχανισμό στο μυαλό του αναγνώστη. Η παράσταση που η Ιόλη Ανδρεάδη στήνει στο Υπόγειο του Τέχνης είναι ατμοσφαιρική, προσεγμένη στην κάθε της λεπτομέρεια και έντονα στυλιζαρισμένη, χωρίς, όμως, αυτό να εγκλωβίζει και να πνίγει τον πρωταγωνιστή, ο οποίος στέκεται μπροστά στο μικρόφωνο και με πύρινο λόγο καταφέρεται εναντίον όλων και παίρνει σαφή και καυστική θέση απέναντι στον σύγχρονο καθωσπρεπισμό, βγάζοντας τη γλώσσα στην κοινωνική υποκρισία και τις επινοημένες αυθεντίες του καιρού μας. Καθοριστική η ζωντανή συμβολή του μουσικού-περφόρμερ Γιώργου Παλαμιώτη που ακολουθεί με τους αυτοσχεδιασμούς του τον πρωταγωνιστή στις ανάσες του στήνοντας ένα σκοτεινό ηχοτοπίο. Η μουσική σε συνδυασμό με τους φωτισμούς και τις σκιές του Σάκη Μπιρμπίλη, δημιούργησε μία μυσταγωγική ατμόσφαιρα και ένα ονειρικό τοπίο μνήμης. Συμπέρασμα: Ένα νέο στιβαρό ελληνικό θεατρικό έργο και μία παράσταση – πρόταση σε ένα κοινό που “διψά” για κάτι διαφορετικό. Και η γεμάτη αίθουσα του Υπογείου του Θεάτρου Τέχνης μαρτυρά πως είναι πολλοί οι… “διψασμένοι”. | Γεωργία Οικονόμου ~ news247

 

Το “Κόκκαλο” είναι μία προφητική ελεγεία για τον δηθενισμό που θα καταλάβει τον κόσμο κάποια στιγμή. Αν δεν το έχει κάνει ήδη. Η Ιόλη Ανδρεάδη σκηνοθετεί πάνω σε κείμενο δικό της και του Άρη Ασπρούλη. Παίρνει μία ιστορία και δημιουργεί ένα περιβάλλον – ένα παράλληλο σύμπαν, στο οποίο δεν υπάρχει ευτυχές τέλος, δεν ανθίζουν οι μυγδαλιές, δεν κερδίζει το κορίτσι, δεν χάνει ο κακός. Γεννατάς και Παλαμιώτης συγκροτούν ένα dynamic duo, που δεν έχει έλθει απλά για να ψυχαγωγήσει. Βρίσκεται εδώ για να δείξει πως το φριχτό έχει αυθύπαρκτη ροή. Δύο άνθρωποι στη σκηνή. Από τη μία ένα μπάσο, με λούπες, εφέ, παραμορφώσεις, ό,τι μπορούν να επιτρέψουν τα κουμπάκια και η φαντασία. Ένα ανθρώπινο κορμί από την άλλη. Θα πατήσει στις ράχες των θέσεων και θα διασχίσει το θέατρο σαν τυχοδιώκτης που πατά πάνω σε κροκόδειλους, ρισκάροντας τη ζωή του για να περάσει στην άλλη άκρη του ποταμού. Ο Γεράσιμος Γεννατάς χαράζει με κιμωλία, γράφει στο πάτωμα. Σηκώνει το βλέμμα του. «Καλώς ορίσατε και καλή χρονιά. Ευτυχισμένο το 1946. Έτος εγκλεισμού ένατο». Πρόλογος για έναν επίλογο. Την ίδια στιγμή ο μουσικάνθρωπος Γιώργος Παλαμιώτης με χορδές και χτυπήματα, με τάστα και κρουστά, δημιουργεί το δικό του χαλί. Συνοδεύει λέξεις, φράσεις, εξάρσεις και εντάσεις, προκαλώντας τον ανάλογο αντίκτυπο. Ο Αρτώ παραληρεί. Ειρωνεύεται εκείνους που τον ειρωνεύτηκαν. Αλλάζει χροιές, αλλάζει συχνότητες, ανεβαίνει, μπασάρει και συνεχίζει. Μέχρι την τελική πτώση. Στην οποία μόνο εκείνος είναι παρών. Με φτερά αγγέλου, φτιαγμένα από φτηνή μπογιά. | Κώστας Κούλης – Noizy

 

Παράσταση με μέτρο και ουσία, πυκνή και συμπαγής, που μετατρέπει το θεατή ενεργό στην ολότητα εκείνου που πλανάται στη σκηνή, αφυπνίζοντας το υποσυνείδητο του. Η Ιόλη Ανδρεάδη στηρίζει την πολυφωνική σκηνοθεσία της πάνω σε ένα μεστότατο κείμενο δικό της και του Άρη Ασπρούλη που στην πράξη αποδεικνύεται ιδιαίτερα λειτουργικό. Οι σιωπές, ο λόγος, η σωματική κίνηση, η έκφραση, η «παντομίμα», η ψυχολογική κατάβαση στο άδυτο της ψυχής του ήρωα, αλλά και η ρηξικέλευθη κριτική στον καθωσπρεπισμό της εποχής, καθιστούν τον Αρτώ άξιο θιασώτη της κοινωνικής αντίδρασης. Η κλιμάκωση των συναισθημάτων και η κορύφωση που έπεται, αντανακλά τη δυναμική του θεατρικού συγγράμματος σε σύμπαν εντελώς ψυχογραφικό. Η διαχεόμενη ατμόσφαιρα συμπεριφέρεται στο κοινό με «αδυσώπητο» τρόπο, λαϊκιστί είναι μία γροθιά στο στομάχι, καθώς οι αλήθειες που λέγονται και η σκληρή αμφισβήτηση του πανίσχυρου κατεστημένου της εποχής του, αποτελούν τον πυρήνα ενός τολμηρού μανιφέστου για τη ζωή και την τέχνη. Ο χαρακτήρας του Αντονέν Αρτώ, δεν θα μπορούσε να ενσαρκωθεί ευτυχέστερα. Ο Γεράσιμος Γεννατάς, δίνοντας ρεσιτάλ υποκριτικής δεινότητας, πετυχαίνει να ανταποκριθεί με ζήλο και πληθωρικότητα, σε όλο το φάσμα της θεατρικής αυτής περιπέτειας. Εισχωρεί στην ιδιοσυγκρασία του ήρωα, βαθύτατα και με λόγο διεισδυτικό, άλλοτε φανερό και άλλοτε αφανέρωτο και παντελώς εύφορο, μυεί τους θεατές στην πρόθεσή του να τους κινητοποιήσει και σιγά – σιγά να οδηγηθούν από το σκοτάδι στο φως. Πρόκειται για μία υποκριτικά υποδειγματική ξενάγηση στη ζωή του μεγαλύτερου διανοητή και καλλιτέχνη του σύγχρονου θεάτρου. Το σκηνικό της Δήμητρας Λιάκουρα τονίζει με την υποδηλωτική του αίσθηση την οδυνηρή περιπέτεια του ήρωα, η οποία ενισχύεται με τις θαυμάσιες φωτιστικές δημιουργίες του Σάκη Μπιρμπίλη και τη δωρική  ενδυματολογική πρόταση του Κωνσταντίνου Κασπίρη. Συμμετέχων, συμπράττων  και παρών σε όλη τη δράση ο εξαιρετικός μουσικός περφόρμερ Γιώργος Παλαμιώτης που συνθέτει και την πρωτότυπη μουσική. Το «Κόκκαλο», είναι μια «βραχύβια» τραγωδία, αυθεντική, με ροκ αποχρώσεις, λανθάνοντα σαρκασμό και μυστικιστικό ύφος. Αξιοσημείωτο είναι ότι δραματοποιήθηκε η ζωή και το έργο του σπουδαίου Αντονέν Αρτώ, χωρίς ίχνος επιτήδευσης, υπερβολής ή διδακτισμού. Διατηρήθηκε και το τραγικό και το ερεβώδες στην πλοκή, αλλά και η λυρική ακρίβεια, με μια αδήριτη ρεαλιστική αύρα, έτσι ώστε η σκηνοθετική ενορχήστρωση να απογειώνει όλους τους νοηματικούς κώδικες της συγγραφής των δημιουργών. Πρόκειται για εμβριθή μελέτη στην ιδιάζουσα περσόνα αυτού του πολυπράγμονος καλλιτέχνη και μία κατάφαση στην «αποστολή» του πραγματικού και ανυπόκριτου θεάτρου να απομακρυνθεί από μία εμπαθή και σπασμωδική σύλληψη της ζωής. Αυτό ήταν εξάλλου και το όραμα του Αρτώ, ένα θέατρο, δηκτικό, επαναστατικό, ένα ωφέλιμο εργαλείο ως μέσο θεραπείας για τη νοσούσα κοινωνία. | Ζωή Τόλη ~ τέχνες PLUS

 

Για μια ακόμη φορά το αξιόλογο συγγραφικό δίδυμο, Ιόλη Ανδρεάδη και Άρης Ασπρούλης, επικεντρώνεται σε έναν από τους συναρπαστικότερους θεωρητικούς και σκηνοθέτες του θεάτρου, τον Αντονέν Αρτώ και αυτό υπήρξε αρκετό από μόνο του για να με πείσει να παρακολουθήσω την παράσταση «Κόκκαλο» στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Ο ηθοποιός Γεράσιμος Γεννατάς με απαράμιλλη εκφραστικότητα και σωματικότητα ενσαρκώνει στη σκηνή τον ιδιοφυή και αντισυμβατικό Γάλλο καλλιτέχνη. Συνοδοιπόρος του ο μουσικός-περφόρμερ Γιώργος Παλαμιώτης. Μαζί τους παρασύρθηκα στο πολυσχιδές σύμπαν του Αρτώ και έγινα μάρτυρας των «δαιμόνων» που τον κατατρέχουν: Νοσταλγία, ψυχική ασθένεια, έρωτας, τέχνη, το παράλογο της ύπαρξης, μοναξιά, ανάγκη κατανόησης και αποδοχής μα πάνω από όλα ο πόνος. Ένας πόνος που έγινε ακούσια και δικός μου. Μια εμπειρία λυτρωτική που τη συστήνω ανεπιφύλακτα. | Αριστούλα Ζαχαρίου ~ monopoli.gr

 

Η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης διεισδύουν στο δαιδαλώδες σύμπαν του Αρτώ και συγγράφουν το «ΚΟΚΚΑΛΟ», το τελευταίο θεατρικό πόνημα της τριλογίας τους για τον Γάλλο καλλιτέχνη. Ένα γόνιμο ψυχογράφημα στο «διαταραγμένο» μυαλό του, μία ιδιόμορφη απόπειρα γνωριμίας και επαναπροσδιορισμού, με αισθητική και δραματική καλλιέπεια. Και οπτικοποιείται λειτουργικά και λιτά με όλους τους μεθυστικούς «χυμούς» του. Λέει σκληρές αλήθειες που ξενίζουν και πονάνε πολύ, γιατί βάζει πολύ βαθιά το μαχαίρι ως το κόκκαλο. Ο Γεράσιμος Γεννατάς, πληθωρικός, επιδέξιος, μελωδεί το κείμενο με μία φλογισμένη κατάθεση ψυχής και σώματος. Καίριος με σκηνική ευκαμψία και υποκριτική αξιοσύνη, κατορθώνει να εναλλάσσει το θυμικό και τις εκάστοτε ψυχοσωματικές του διαθέσεις. Μεταξύ παραληρήματος και διαύγειας, χιούμορ, σαρκασμού και αυτολύπησης, συστήνεται «απογυμνωμένος» και πλέον γαλήνιος μπροστά μας για να οδηγηθεί στη λύτρωση. Πλάι του, ο μουσικός Γιώργος Παλαμιώτης κατακτά επάξια τον προσωπικό του ζωτικό χώρο, με τους ρυθμούς απόκοσμων μελωδιών. Η Δήμητρα Λιάκουρα επιμελείται τον λιτό σκηνικό χώρο: μία πολυθρόνα και μία γαλάζια προβλήτα ενώνει τον έξω κόσμο με εκείνον της απομόνωσης. Οι ενδεικτικές ενδυματολογικές επιλογές φέρουν την υπογραφή του Κωνσταντίνου Κασπίρη. Ο Σάκης Μπιρμπίλης δημιουργεί έντονες φωτοσκιάσεις που συνδράμουν στην ψυχοσωματική δυσκαμψία του ήρωα. Ένα τελευταίο σόλο από έναν βιρτουόζο περφόρμερ που λέει αλήθειες, μπροστά σε ένα κοινό που γεννήθηκε μόνο για να τον αγαπά. Και τα κατάφερε περίφημα νομίζω… | Ντίνα Καρρά ~ onlytheater

 

Η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης, παθιασμένοι και συνεπείς εργάτες τού Θεάτρου, με αφορμή το φαινόμενο Αρτώ καταδύονται βαθιά στο Συλλογικό μας Ασυνείδητο και διαλογίζονται σκηνικά για τις τερατωδίες που παρακολουθούμε καθημερινώς εξεγερμένοι θεατές. Ορθώς αποδίδουν την σκληρότητα με ήπιους, χαμογελαστούς τρόπους, sotto voce παροχές πακέτων πληροφοριών που μας καθηλώνουν και μας εξάπτουν. Εκπληκτική παράσταση το «Κόκκαλο» (συμβολικό και σημαίνον) στο ΥΠΟΓΕΙΟ τού Θεάτρου Τέχνης. Επιτέλους, ακούμε ηθοποιούς και επί σκηνής μουσικούς που δεν κραυγάζουν, δεν τραυλίζουν, δεν παραπαίουν αδικαιολογήτως. Η σιωπή αρμόζει. Κι ένα κερί αρκεί, όπως θα έλεγε ο Καβάφης. «Τώρα που ο κόσμος φωτίζεται με αστραπές» (Τεννεσσή Γουίλλιαμς “Not about Nightingales”), η χαμηλόφωνη ομιλία γίνεται συν-ομιλία, με τα πνεύματα και τους σχηματικούς θεατές που χαράσσει ο μέγιστος τραγικός κωμικός Γεράσιμος Γεννατάς στα πόδια των εν σώματι οπαδών. Σε αυτούς απευθύνεται. Στους ήρωες από κιμωλία. Επί σκηνής μουσικός-υποκριτής αποκρινόμενος ο μουσικός-περφόρμερ Γιώργος Παλαμιώτης. Τέλεια παράσταση. Αψεγάδιαστο αισθητικό αποτέλεσμα. | Κωνσταντίνος Μπούρας ~ konstantinosbouras.gr

 

Στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης η Ιόλη Ανδρεάδη σκηνοθετεί την παράσταση «Κόκκαλο» και καταπιάνεται με τρυφερότητα για άλλη μια φορά με τον Γάλλο ηθοποιό, συγγραφέα, σκηνοθέτη και αναμορφωτή του θεάτρου Αντονέν Αρτώ. H ενασχόληση της μαζί του ξεκινά από το 2008 με τη διδακτορική της διατριβή και συνεχίζεται ως σήμερα με συζητήσεις, πρακτικές δοκιμές, συνέδρια και παραστάσεις. Αυτό δικαιολογεί και την εξαιρετική ευαισθησία με την οποία εισέρχεται στη ζωή του Αρτώ. Το «Κόκκαλο» ανήκει στη σφαίρα των βιογραφικών παραστάσεων, η οποία, όμως, ξεχωρίζει για την δραματουργική και σκηνοθετική της προσέγγιση. Ο Αντονέν Αρτώ αποκτά υπόσταση και χαρακτήρα μέσα από την παράσταση. Δεν αντιμετωπίζεται αποστασιοποιημένα ως ένα πρόσωπο του παρελθόντος. Ο Αρτώ μοιάζει πιο επίκαιρος από ποτέ σήμερα. Η Ιόλη Ανδρεάδη επιτυγχάνει την ταύτιση του Αρτώ με κάθε έναν άνθρωπο του σήμερα που βασανίζεται, δυσκολεύεται να αποδεχτεί και να συμβαδίσει με τα κοινωνικά πρότυπα και εκδιώχνεται στο περιθώριο με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Επί σκηνής, στήνεται ένα σόου – μια ατμοσφαιρική συναυλία – με περφόρμερ τον ίδιο τον Αρτώ μέσα στο κελί του, ο οποίος, με καθαρό βλέμμα και δίχως καμιά υποκρισία, αποκαλύπτει την προσωπική του διαδρομή, ενώ, συγχρόνως, ξεμπροστιάζει μια κοινωνία σάπια ως το μεδούλι της. Η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης κατάφεραν με το λιτό, αλλά και τόσο νοηματικά πυκνό, κείμενό τους να θίξουν πολλά ζητήματα που αφορούν το σήμερα, όπως την εξουσιομανία, την αποκαθήλωση των κάποτε ειδώλων, την κοινωνική αδιαφορία για οτιδήποτε διαφορετικό, τον εγκλεισμό σε άθλιες ψυχιατρικές δομές, την αποξένωση και τη μοναξιά. Ο Γεράσιμος Γεννατάς σε έναν ρόλο πρόκληση για άλλη μια φορά. Τον παρατηρούμε να μεταμορφώνεται τόσο που δεν αναγνωρίζουμε το πρόσωπο του στην αρχή. Αποπνέει μια απόκοσμη ηρεμία, ένας λευκός καμβάς στον οποίο όλα είναι δυνατά. Καθώς, η παράσταση προχωράει, διαχειρίζεται με λεπτότητα και ευκολία τις πολλαπλές συναισθηματικές και ψυχολογικές μεταβάσεις του Αρτώ, τόσο με το πρόσωπό του, όσο και με το σώμα του. Παράλληλα, ο Γεννατάς είναι εξαιρετικά ακριβής και εύστοχος στις μιμήσεις των υπόλοιπων χαρακτήρων, παρότι χρησιμοποιεί μόνο μια χειρονομία και μια αλλαγή τόνου στη φωνή του για να το πετύχει. Ο Γεννατάς ως Αρτώ είναι τρυφερός και ευαίσθητος όταν απευθύνεται στη Γενίκα του, δυναμικός και τολμηρός όταν ξεμπροστιάζει την κοινωνία του σήμερα, του αύριο και του χθες, συγκινητικός και βαθιά αισθαντικός όταν μας αποκαλύπτει τον έρωτά του και τα προσωπικά του βάσανα. Η υποκριτική προσέγγιση του Γεννατά, έφερε τον βασανισμένο, ερωτευμένο, παθιασμένο, κουρασμένο, ονειροπόλο Αρτώ επί σκηνής σα να ήταν ακόμη ζωντανός. Ο Γιώργος Παλαμιώτης με την πρωτότυπη μουσική του, την ατμοσφαιρική του αφήγηση, με το στοιχείο του μπαλινέζικου ρυθμού και με την μουσική του performance συντρόφευσαν τον Γεράσιμο Γεννατά μοναδικά. Μεταξύ τους δημιουργήθηκε ένας διάλογος πέρα από τα λόγια και πιο κοντά στις αισθήσεις μας.  Σύμφωνα με τον Αντονέν Αρτώ: «Αν έχουμε την παραμικρή ελπίδα να ξαναγίνει για εμάς η τέχνη αναγκαία, θα πρέπει να της επιτρέψουμε να μας δώσει όλα όσα βρίσκονται στον έρωτα, στο έγκλημα, στον πόλεμο και στην τρέλα». Έτσι, κι η Ιόλη Ανδρεάδη μαζί με τον Γεράσιμο Γεννατά και όλους τους συντελεστές κατάφεραν να κάνουν την τέχνη τους αναγκαία για μας, γιατί επιτέθηκαν στο υποσυνείδητό μας με την αναγκαία τρυφερότητα, ωμότητα, βιαιότητα και με τρόπο απόκοσμο και μοναδικό. | Μαριάννα Μωυσίδου ~ Artic

 

Μια παράσταση αφύπνισης του ασυνειδήτου και των καταπιεσμένων ενστίκτων μας, μέσα από το θεατρικό σύμπαν του Αντονέν Αρτώ. Η Ιόλη Ανδρεάδη, πλάθει σκηνοθετικά ένα θέαμα με έναρθρο λόγο, φωνές, βόγγους, οράματα, προσωπεία, εναλλαγές στη μάσκα του ηθοποιού, υποβλητικές χειρονομίες, τελετουργικά, κινήσεις με φυσικό ρυθμό, σπάνιες νότες μουσικής, σε  εναλλασσόμενο κρεσέντο, αρμονίες και παραφωνίες που χάνονται στις παρεμβολές των λέξεων. Ο λιτός, υποφωτισμένος,  σκηνικός χώρος της Δήμητρας Λιάκουρα που παραπέμπει άλλοτε σε μουσική σκηνή κι άλλοτε σε άσυλο, σχεδιάζεται από τον ηθοποιό Αρτώ σε πιστή αντιγραφή του σκηνικού των «Τσέντσι» και αναιρείται ταυτόχρονα από τον ίδιο, καθώς η δράση ξετυλίγεται σε όλα τα επίπεδα, εξυπηρετώντας έτσι, την άμεση επικοινωνία μεταξύ θεατή και θεάματος, ηθοποιού και θεατή. Ο Γεράσιμος Γεννατάς, ως Αντονέν Αρτώ υπηρετεί άρτια ένα κωδικοποιημένο θέαμα μετρημένο από την αρχή ως το τέλος, με συγκεκριμένες κινήσεις, χειρονομίες και προσωπεία που υπακούουν σ΄ έναν εναργή ρυθμό. Απευθυνόμενος άλλοτε στη μούσα και  πρώην αγαπημένη του, Γενίκα, άλλοτε στο κοινό κι άλλοτε στους γιατρούς του ασύλου, επιτυγχάνει, επιστρατεύοντας όλα τα εκφραστικά του μέσα, να μεταλλάσσεται από τρόφιμος ψυχιατρείου σε αριστοτέχνη performer, δίνοντας μια τελευταία παράσταση / εξομολόγηση, μπροστά σε ένα φαντασιακό κοινό, πλασμένο από τον ίδιο για να τον αγαπά δίχως όρους. Μέσα από τα υπόκωφα ουρλιαχτά του, το στριφογύρισμα των ματιών του, τον συνδυασμό των κινήσεών του και τη, διαρκώς, εναλλασσόμενη μετατροπή της φωνής του, μετουσιώνει τη δραματική, ψυχολογική κατάστασή του σε μια «παντομίμα της πάλης», εκφράζει τις αγωνίες μιας ψυχής, λείας των φορέων του καθωσπρεπισμού και δίνει μια μάχη καθαρά εσωτερική από το σκοτάδι στο φως, την οποία εντέλει οικειοποιείται ο θεατής. Ο μουσικός performer Γιώργος Παλαμιώτης, χρησιμοποιεί τα μουσικά όργανα ως μέρος της σκηνογραφίας. Τα παρεμβαλλόμενα beats της ηλεκτρικής κιθάρας, άλλοτε αρμονικά, άλλοτε παραμορφωμένα, οι μπαλινέζικοι ρυθμοί, ο ήχος του κλαρινέτου και η ταυτόχρονη, ψιθυριστή ερμηνεία του στη γαλλική γλώσσα, συνεπιδρούν  στην άμεση και βαθιά υποβολή πάνω στην ευαισθησία του θεατή, διαμέσου της διέγερσης των αισθητηρίων οργάνων του, μέσω ποιοτήτων και δονήσεων νέων κραμάτων ήχων και θορύβων. Μια αφιερωματική παράσταση  στο έργο του Αρτώ που δεν πρέπει να χάσετε. | Μαρία Μανωλοπούλου ~ envivlio